کد مطلب:28350 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

اگر خدا مي داند فلان كس در فلان زمان مي ميرد، ولي شخصي زودتر او را كشت پس علم خدا چه مي شود؟

آگاهي خداوند نسبت به آينده انسان ها مطلبي قطعي و مبرهن است زيرا گذشته، حال و آينده براي ما كه محاط به زمان هستيم مطرح است، در هر مرحله از زمان اجزاي پسين و پيشين آن از ما غايب است ليكن براي خداوند كه موجودي غير زماني بلكه خالق زمان و مكان است گذشته و آينده اي نيست و تمام هستي با همه ابعاد و امتدادات زماني مكاني اش نزد او حاضراست. بنابراين حوادث آينده براي ما آينده است و حوادث گذشته از نظرما گذشته است و در مورد ذات اقدس احدي اين مطالب راه ندارد. علم پيشين الهي نسبت به اعمال ما مستلزم جبر نيست؛ زيرا زماني جبر است كه علت اعمال ما باشد، در حالي كه خدا از افعال ما آگاه است؛ چون ما آنها را انجام مي دهيم، نه اينكه چون او مي داند ما انجام مي دهيم. به عبارت ديگر خداوند موجودي است غير زماني و براي او قبل و بعدي نيست و همه زمان ها نزد او يكسان است و گذشته و آينده و حال نزد او مساوي است. پس همين طور كه علم ديگران به اعمال ما در حال انجام يا بعد از آن يا قبل از آن رافع اختيار از ما نيست، علم قبلي خداوند به اعمال ما رافع اختيار نيست و علم خدا به افعال انسان قبل از خلقت به اين معنا نيست كه او تقدير كرده انسان چنين اعمالي را انجام دهد؛ بلكه تقدير و مشيّت الهي بر اين قرار گرفته است كه انسان اعمالش را از روي اراده و اختيار خودش انجام دهد و خدا نيز علم دارد كه هر كسي با اراده و اختيار خودش چه كارهايي را انجام خواهد داد و اين مساوي با اراده و اختيار انسان است. بنابراين در مثالي كه ذكر كرده ايد خداوند مي داند كه شخص مفروض در چه زمان، چه مكان و چگونه جان مي سپارد، ولي آگاهي او تبرئه كننده قاتل نيست، زيرا قاتل با اراده آزاد خود دست به چنين كاري مي زند و علم خدا هم تعلق به همين فعل اختياري گرفته است و اگر او به ميل خويش به كار ديگري دست مي زد، علم الهي نيز به آن كار ديگر تعلق مي گرفت. بنابراين علم خدا باعث انجام قتل نيست بلكه چون قاتل دست به اين جنايت مي زند و اين عمل در حضور خداست [مربوط به هر زمان كه باشد] لاجرم خداوند به آن عالم است.